روستات (به انگلیسی: Prostate)‏ عضوی از دستگاه تناسلی مردانه‌است و به اندازه یک گردوی کوچک، در ابتدا مجرای ادراری در لگن قرار دارد. غده پروستات در موقع انزال منقبض می‌شود و ماده شیری رنگ قلیایی به منی اضافه می‌کند. حالت ژلاتینی منی به‌دلیل همین ماده‌است.

مترشحات پروستات [ویرایش]

پروستات در تقسیم بندی غدد بدن به درون‌ریز و برون‌ریز، بدلیل اینکه مواد ترشحی آن از راه مجاری به بیرون از بدن می‌ریزد، جز غدد برون‌ریز محسوب می‌شود.
مایع تولید شده بوسیله پروستات به همراه اسپرم در کیسه‌های منی ذخیره می‌شود. مایع ترشح شده بوسیله پروستات یک سوم مایع منی را تشکیل می‌دهد. این مایع درآمیزش کار حمل و تغذیه اسپرم را بعهده دارد. حالت قلیایی این مایع، اسپرم را در محیط اسیدی واژن حفاظت می‌کند.
از مواد تشکیل دهنده ترشحات پروستات می‌توان به کلسیم، روی، ویتامین ث (اسید سیتریک)، اسید فسفاتاز، آلبومین و آنتی‌ژن اختصاصی پروستات (PSA) اشاره کرد.

کارکرد عضلات پروستات [ویرایش]

در هنگام انزال عضلات جدار کیسه‌های منی و پروستات منقبض شده تا اسپرمی که درون بیضه‌ها تولید شده و پس از گذر از مجاری پیچ‌درپیچ روی بیضه بالغ شده، سپس از طریق دو مجرای کوچک عضلانی به نام «وازدفرانس» پس از پیچیدن به دور مثانه به کیسه‌های منی می‌رسد را بیرون بریزد.

آنتی‌ژن اختصاصی پروستات [آنتی‌ژن اختصاصی پروستات یا پی‌اس‌آ (به انگلیسی: PSA)‏ را تولید می‌کند که وارد مایع انزالی می‌شود و در زمان مناسب به حفظ حالت مایع منی کمک می‌کند و جلوی لخته شدن منی را می‌گیرد. منی اندکی پس از وارد شدن به مهبل، لخته می‌شود به ماده‌ای ژل مانند تبدیل می‌شود و گردن رحم می‌چسبد. ۱۵ تا ۳۰ دقیقه پس از لخته شدن منی، آنزیم PSA این لخته را حل می‌کند و اسپرم‌ها آزادانه می‌توانند درون رحم شنا کنند.

 

نقش پروستات در دفع ادرار [ویرایش]

پروستات جدا از نقشی که در تولید مثل دارد، در ادرار مردان هم نقش مهمی ایفا می‌کند. پروستات مجرای پیشابراه را در فاصله مثانه تا آلت تناسلیدر بر گرفته‌است. منقبض شدن عضلات پروستات باعث آهسته شدن جریان ادرار می‌شود.

بیماری‌های پروستات [ویرایش]

سه گونه بیماری، غده پروستات را مبتلا می‌کند: دو نوع آنها خوش خیم است و غالباً زندگی فرد را به مخاطره نمی‌اندازند و یک نوع آن بدخیم است. بیماری‌های پروستات ممکن با هم اشتباه شوند، چون بسیاری از نشانه‌های آن‌ها مانند هم است.

این سه بیماری عبارتند از:

1. پروستاتیت (التهاب پروستات) که بیشتر به وسیله یک عفونت میکروبی ایجاد می‌شود.
2. هایپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) یا بزرگی خوش خیم پروستات که بزرگی غیرسرطانی غده پروستات و یکی از شایعترین اشکال بیماری پروستات است که تقریباًدر نیمی از مردان بالای پنجاه سال دیده می‌شود.
3. سرطان پروستات یک بیماری بالقوه شدید است، زیرا بدخیم می‌باشد.

نشانه‌های بیماری [ویرایش]

نشانه‌های انسدادی معمولاً زودتر خودشان را نشان می‌دهند و عبارتند از: تکرر ادرار، احتباس ادرار، کاهش قطر و فشار جریان ادرار و قطره قطره شدن انتهای ادرار. در واقع این علائم ناشی از تورم پروستات اند. در معاینهٔ بالینی تورم پروستات با TR قابل بررسی است. سونوگرافی به شناسایی بیماری کمک می‌کند.

درمان این مشکل به نوع بیماری، عامل و شدت آن بستگی دارد. به هر حال در مراحل اولیه درمان دارویی و در مراحل بالاتر با جراحی با لیزر و مراحل پیشرفتهٔ جراحی باید جلوی بیماری را گرفت.

ورم پروستات [ویرایش]

ورم یا التهاب پروستات که پروستاتیت نامیده می‌شود اغلب ناشی از علل عفونی است. علت بروز این بیماری را می‌توان در نزدیکی با زنان مختلف و همچنین جلوگیری از خروج منی هنگام انزال اشاره کرد.

درمان پروستاتیت به عامل ایجاد کننده بستگی دارد و مثلا در درمان پروستاتیت کلامیدیایی می‌توان از تتراسایکلینها بهره گرفت.

سرطان پروستات [ویرایش]

سرطان پروستات اغلب بدخیم بوده در سنین بالا مشاهده می‌شود با علائم انسداد ادراری و... که سطح خونی آنزیم PSA نیز بالا می‌رود. این بیماری معمولا به دنبال هایپرپلازی خوش خیم پروستات و با افزایش سن رخ می‌دهد.

جراحی و در صورت متاستاز شیمی درمانی، هورمون درمانی و رادیوتراپی از روش‌های درمان این بیماری اند.

 

بزرگ شدن پروستات و شیوه درمان آن

 

مجموعه: بیماری ها و راه درمان

 

 

● جراحی، آخرین راه حل است

پروستات غده ای است حدودا به اندازه یک گردو که درست زیر مثانه در مردان قرار دارد و بخشی از سیستم تناسلی مردان را تشکیل می دهد. پروستات در دو مقطع زمانی بزرگ می شود، اولین مقطع اوایل دوران بلوغ و مرحله دوم حدودا از سن ۲۵ سالگی است. این بزرگ شدن پروستات کاملا بی ضرر است اما اغلب سبب مشکلات ادراری در سنین بالاتر می شود. تا سن ۶۰ سالگی ۸۰ درصد مردان، مشکلات ادراری ناشی از بزرگ شدن پروستات را تجربه می کنند. بزرگ شدن پروستات یا «BPH» (Benign Prostatic Hyperplasia) خوش خیم است، اما با بزرگ شدن غده پروستات به «میزراه» (مجرای ادراری) فشار وارد می شود که می تواند عامل مشکلات ادراری از جمله تکرر ادرار، اجبار ناگهانی به دفع ادرار، بیدار شدن از خواب (در شب) برای دفع ادرار، مشکل در شروع ادرار و قطره قطره شدن ادرار در انتها، کامل تخلیه نشدن مثانه و گاه حتی قادر نبودن به دفع ادرار باشد.

بنابراین اگر بزرگ شدن پروستات توسط پزشک کنترل نشود، می تواند به مرور زمان فرد را به شدت دچار مشکلات سلامتی کند؛ مشکلاتی از قبیل عفونت دستگاه ادراری، آسیب به کلیه ها یا مثانه، سنگ مثانه و بی اختیاری ادرار. گاهی برای درمان از عمل جراحی استفاده می شود و کل غده پروستات توسط عمل جراحی برداشته می شود که اغلب هم فرد از علایم و نشانه های بیماری رهایی می یابد، اما این عمل می تواند فرد را دچار ناتوانی جنسی کند، بنابراین بهتر است عمل جراحی آخرین راه حل باشد و از روش های درمانی دیگر کمک گرفت. فلز روی یکی از عناصر کمینه (عنصری که مقدار کمی از آن برای رشد طبیعی موجودات زنده لازم است) مهم است و در رشد و تمایز سلول ها نقش حیاتی به عهده دارد.

فلز روی برای درمان پروستات های ملتهب یا بزرگ بسیار مفید است. بررسی ها نشان داده است که کمبود روی بر بزرگ شدن پروستات اثر دارد. بنابراین خوردن غذاهای حاوی روی یا خوردن مکمل های روی توصیه می شود. همچنین خوردن گوجه فرنگی نیز بسیار مفید است. تحقیقات دانشگاه هاروارد روی ۴۷هزار مرد نشان داد آنهایی که هر هفته ۱۰عدد گوجه فرنگی می خوردند، ۵۰درصد کمتر به سرطان پروستات مبتلا شدند، در واقع خوردن گوجه فرنگی احتمال ابتلا به سرطان پروستات را کاهش می دهد. محققان معتقدند که این کاهش احتمال ابتلا به سرطان به دلیل وجود «پیگمان» در گوجه فرنگی است. «پیگمان» قوی ترین و موثرترین کاروتن است که تاکنون کشف شده و دلیل قرمزی رنگ گوجه فرنگی است.